[Giải Đáp] Có thể đổi biển số xe được không?

Tác giả: Lê Huy Hoàng – Chủ sở hữu Thế Giới Xe Xanh

Biển số xe là một thành phần quan trọng để nhận diện phương tiện giao thông đường bộ. Tuy nhiên, không phải ai cũng may mắn sở hữu ngay những biển số đẹp, có ý nghĩa tốt theo quan niệm dân gian.

Vậy liệu người dân có được quyền đổi biển số xe mới nếu không hài lòng với biển số cũ? Bài viết dưới đây sẽ giải đáp cụ thể câu hỏi “Có thể đổi biển số xe được không?” dựa trên quy định hiện hành của pháp luật Việt Nam.

1. Các trường hợp được phép đổi biển số xe

Theo quy định tại Thông tư 15/2014/TT-BCA, các trường hợp sau đây được phép làm thủ tục đổi biển số xe:

• Biển số bị hư hỏng: Bị mờ, gãy vỡ làm ảnh hưởng đến việc nhận dạng.
• Đổi biển số cũ sang mới: Chuyển từ biển số xe cũ 4 số hoặc 3 số sang biển số mới 5 số.
• Mua xe cũ: Khi mua xe cũ, chủ xe mới được quyền đổi biển số cũ thành biển số do mình lựa chọn.

Như vậy, người dân chỉ được phép đổi biển số xe khi thuộc một trong ba trường hợp trên.

Các lý do chủ quan khác như biển số không đẹp, kém phong thủy… sẽ không được chấp nhận. Chủ phương tiện không thể đổi biển số xe tùy ý chỉ vì lý do cá nhân.

2. Biển số xe bị coi là “xấu” có được đổi?

Một số biển số xe nhất định sẽ bị coi là “xấu” theo quan niệm dân gian, ví dụ như:

• Số 4: Được cho là số không may mắn.
• Các số liên tiếp nhau: Ví dụ 123, 456… bị cho là dễ gặp rủi ro.
• Số lặp đi lặp lại: Ví dụ 333, 88888… bị xem là kém thuận lợi.

Tuy nhiên, theo luật giao thông, những biển số xe như trên vẫn hoàn toàn hợp pháp. Người dân không được quyền đổi biển số xe chỉ vì cho rằng số xe là “xấu”.

Cơ quan chức năng sẽ không chấp nhận đổi biển số xe với lý do biển số không hợp phong thủy, mang nặng tâm lý hoặc niềm tin cá nhân.

3. Có buộc phải đổi biển số khi mua bán, chuyển nhượng xe?

Khi mua bán hoặc chuyển nhượng xe cũ, luật quy định người mua phải làm thủ tục đổi biển số sang tên mới, không được giữ nguyên biển số cũ.

Quy định này áp dụng cho mọi trường hợp mua bán, không phân biệt biển số xe có đẹp hay xấu.

Tuy nhiên, nếu xe được chuyển nhượng trong nội bộ người thân cùng hộ khẩu, cùng họ tên, địa chỉ như vợ chồng, cha mẹ và con cái… thì vẫn được giữ nguyên biển số cũ.

Ngoài ra, xe của các cơ quan nhà nước khi được bán lại cho tư nhân cũng buộc phải thay đổi biển số mới.

4. Quy định đổi biển số ô tô con, xe máy hiện nay

Hiện nay, thủ tục đổi biển số xe máy và ô tô con có một số điểm khác biệt:

• Xe máy: Khi đổi biển số, chủ xe máy sẽ được lựa chọn biển số mới thay vì bốc thăm ngẫu nhiên.
• Ô tô con: Chủ xe ô tô sẽ phải bốc thăm biển số mới một cách ngẫu nhiên, không được quyền lựa chọn.

Ngoài ra, mức phí đổi biển số cũng khác nhau giữa hai loại phương tiện:

• Xe máy: 20.000 đồng
• Ô tô con: 80.000 đồng

Thời hạn giải quyết hồ sơ đổi biển số là 2 ngày làm việc đối với cả xe máy và ô tô con.

5. Xe gắn biển số xấu có được đổi khi chuyển địa bàn?

Khi chuyển đăng ký xe từ tỉnh này sang tỉnh khác, chủ phương tiện sẽ phải làm thủ tục cấp đổi biển số mới tại địa phương mới.

Lúc này, nếu không muốn sử dụng biển số cũ vì cho là xấu, chủ xe có thể được cấp biển số mới theo quy định của tỉnh nhận chuyển đăng ký.

Tuy nhiên, chi phí đổi biển số khi chuyển đăng ký xe sang tỉnh khác sẽ cao hơn so với đổi biển số thông thường. Người dân cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định.

6. Quy định về đổi biển số theo Luật Giao thông đường bộ mới

Luật Giao thông đường bộ sửa đổi năm 2020 đã có hiệu lực từ ngày 1/1/2022. Theo luật mới, một số điểm về quy định đổi biển số xe có thay đổi:

• Bổ sung thêm trường hợp được đổi biển số khi xe đã quá niên hạn sử dụng.
• Xe của cơ quan, tổ chức khi bán cho cá nhân không bắt buộc phải đổi biển số.
• Người khuyết tật được ưu tiên lựa chọn biển số ô tô khi đổi sang tên mình.

Nhìn chung, Luật Giao thông đường bộ sửa đổi vẫn giữ nguyên quan điểm không cho phép đổi biển số xe tùy tiện vì lý do cá nhân.

7. Quy định đổi biển số xe theo mã số định danh mới

Thông tư 22/2022/TT-BCA có hiệu lực từ 15/8/2023 quy định về đăng ký, cấp biển số phương tiện giao thông cơ giới theo mã số định danh.

Theo đó, biển số xe sẽ được thay thế bằng mã số do nhà nước cấp dựa trên cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Mỗi phương tiện sẽ có một mã số định danh riêng.

Các phương tiện trước đây đã được cấp biển số 5 số vẫn tiếp tục sử dụng biển số cũ. Khi làm thủ tục chuyển quyền sở hữu xe, bán xe hoặc chuyển địa bàn thì sẽ được cấp mã số định danh mới.

Người dân sẽ không còn được quyền lựa chọn biển số xe như trước đây nữa.

8. Tóm tắt những điểm chính

• Chỉ được đổi biển số xe khi biển số bị hỏng, chuyển đổi loại biển số, mua xe cũ.
• Không được đổi biển số xe vì lý do biển số xấu, kém phong thủy.
• Khi mua bán, chuyển nhượng xe phải đổi biển số mới trừ một số trường hợp ngoại lệ.
• Luật Giao thông đường bộ sửa đổi năm 2020 vẫn giữ nguyên nguyên tắc hạn chế đổi biển số xe.
• Từ 15/8/2023, biển số xe sẽ được thay thế bằng mã số định danh do nhà nước cấp.

Như vậy, theo quy định hiện hành của pháp luật Việt Nam, người dân không được tự ý thay đổi biển số xe khi không thích. Chỉ trong một số trường hợp nhất định, cơ quan chức năng mới chấp thuận việc đổi biển số xe cho người dân.

9. Câu hỏi thường gặp

9.1. Tại sao biển số xe lại quan trọng?

Biển số xe giống như một “chứng minh nhân dân” của phương tiện, giúp cơ quan chức năng xác định chủ sở hữu và quản lý phương tiện lưu thông trên đường. Vì vậy, biển số xe rất quan trọng trong công tác đăng ký, kiểm định, bảo hiểm xe.

9.2. Vì sao nhiều người muốn đổi biển số xe?

Một số người cho rằng một số biển số nhất định sẽ mang lại may mắn, thuận lợi. Ngược lại, một số biển số lại bị coi là “xấu”, không may mắn, nên họ muốn đổi sang biển số mới theo quan niệm riêng.

9.3. Có bắt buộc phải đổi biển số khi mua xe cũ?

Khi mua xe cũ, người mua phải làm thủ tục đổi sang biển số mới đứng tên mình, không được giữ nguyên biển số cũ, trừ một số trường hợp ngoại lệ.

9.4. Biển số xe 4 có được đổi?

Theo quy định, biển số xe 4 hoàn toàn hợp pháp, người dân không được phép đổi sang biển số khác chỉ vì lý do cho rằng số 4 xấu, kém may mắn.

9.5. Từ khi nào áp dụng biển số định danh?

Từ ngày 15/8/2023, biển số xe sẽ được thay thế bằng mã số định danh do cơ quan nhà nước cấp dựa trên cơ sở dữ liệu dân cư.